<archief>

Jacqueline Heerema

| visuele biografie | home |

'Kunst maakt het gewone buitengewoon'

Op deze pagina bouw ik aan een visuele biografie. Dit wordt een onderzoek dwars door tijd en domeinen naar fascinaties, verwantschappen, inspiratiebronnen en iconen, in ondermeer kunst, wetenschap en populaire cultuur. Over dingen en heel gewone voorwerpen, mensen en perceptie en kantelen vanverwachtingen en veel meer.

NIEUWE RUIMTE VOOR KUNST

Mijn fascinatie om kunst te brengen op plekken waar je dit niet verwacht; over verrassing en verwondering.

Het project 'Chambres d'Amis' door Jan Hoet in Gent (1986) is mijn grote inspiratie voor het doorbreken van de 'White Cube' en het kunstestablishment. Omdat Jan Hoet (nog) geen museum (het latere SMAK) tot zijn beschikking had bracht hij tientallen kunstwerken in privé-woningen, door internationaal vermaarde kunstenaars geconcipieerd en speciaal voor die bijzondere plek uitgevoerd. In een later project veroverde de kunst weer de stad Gent met het zijn concept 'Over the Edges'.

'De kreet van Tarzan/Johnny Weismuller' van Emilio Lopez Mencheron, die in de straten van Gent schalt tijdens 'Over the Edges' door Jan Hoet (2000): '... een werk dat ik heb gemaakt voor een tentoonstelling in Gent, waar je op gezette tijden een Tarzan-roep uit luidsprekers hoorde schallen. ..De uitroepen volgden elkaar op, zoals echo’s, zodat het leek of verschillende Weissmullers elkaar riepen. Wat ik hier boeiend aan vind, is de manier waarop je met je stem, als individu, een stad kan doorkruisen en op mensenmaat brengen. Het leek immers alsof de uitroepen de verschillende torens dichterbij brachten.'

' Hoe verscheiden de werken ook zijn, een eigenschap hebben ze gemeen: de ogenschijnlijke vanzelfsprekendheid waarmee ze zich in de stad integreren. Ze gebruiken de stad niet als decor om zelf nog beter uit de verf te komen. Integendeel, de kunst kruipt in de stad, ze trekt de stenen aan als een tweede huid. Daardoor moet de aanblik van een stad wel veranderen. Je begint op dingen te Ietten die achter hun vertrouwdheid verdwenen waren.'

'Bosrand', installatie uit reeks van 14 installaties tijdens mijn project 'Mijn stad | Jouw stad' in het historisch centrum van Delft (2001). In projecten gebruik ik vaak persoonlijke verhalen, meestal met publiek en betrokkenen verzameld. Ik zoek vormen om de intimiteit van deze verhalen tijdelijk zichtbaar te maken in de openbare ruimte en wil de routine van het kijken doorbreken door een verwarring tussen privé en openbaarheid te realiseren. Het project is mijn initiatief. De route langs mijn 14 installaties aan en op huizen en de grachtenwand verbeelden verhalen van bewoners van Delft. De route is 2 maanden lang te voet, met de fiets, de waterfiets en de rondvaartboot af te leggen.

'Snoeien in de stoffering van de stad' (HRL, 2002). Een actie | performance in het kader van de openluchtkunstmanifestatie ‘Ontmoeting onder de bomen’ die ik vanuit HRL organiseerde. In de prachtige ruimte onder de kastanjebomen aan de Paviljoensgracht in Den Haag staan 3 afzichtelijke plantenbakken. In een klassieke kunstmarktsetting met parasol en portfolio knip ik met een silhouetteschaartje de plantenbakken uit het straatbeeld van zo'n kleine honderd foto's. Publiek kan plaatsnemen om hun keuze uit de foto's te knippen.Over kunst als stoffering van de stad, 'gewoonte kijken' en de kunst van het weglaten.

SURREAL

een soort superrealiteit of buitenwerkelijkheid

'En... nog geschommeld de laatste tijd?!' interactieve installatie (TENT.cbk in de Witte de Withstraat 50, Rotterdam, 2001). In een tijdelijke en surrealistische installatie wordt publiek betrokken in een wisselwerking van betekenis en betekenisgeving van kunst en cultuur in de dagelijkse context. Er is letterlijk sprake van een grenservaring als publiek kan schommelen in het raamkozijn van TENT in de Witte de Withstraat in Rotterdam. Op de grens van binnen naar buiten, letterlijk IN het raamkozijn plaatst Heerema haar schommel, zodat het publiek van binnen naar buiten kan schommelen, heen en weer tussen de openbare straat en de besloten intieme kunstruimte. Ruim 50 bezoekers hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Met dank aan TENTcbk en St. Gras.

ALLEDAAGSE DINGEN

STOELEN

'One and Three chairs' van Joseph Kosuth(1965).:

Dit werk bestaat uit een houten stoel, een foto van een stoel en de 'stoel uit het woordenboek'. Kosuth laat 3 niveau's zien waarop we ons een beeld van een stoel kunne vormen: de tastbare werkelijkheid, de afbeelding en de taal.

Installatie ‘Eén en vier stoelen’ (HRL, 2001) naar het werk ´One and three chairs´ van Joseph Kosuth.
Waar Kosuth de stoel had gereduceerd tot emotieloze waargave van werkelijkheid, de taal en de afbeelding voeg ik de zeer persoonlijke en anekdotische ´4e stoel van de herinnering´ toe.

De stoel speelt de hoofdrol in de verschillende projecten van 'IK NOEM HAAR ROOS' - reconstructie van een jeugdherinnering. ('Ik noem haar Roos - de Rozenstoel, 2003', foto Leo van der Kleij)

"Aardse zaken' - De stoelenruil in Frankrijk tijdens de installatie 'Aan tafel -A table' (Frankrijk, 2001)

Voor de installatie 'Aan Tafel! - A Table!' heb ik tijdens een reeks ontmoetingen 'Aan Tafel!' bij Fransen en Nederlanders stoelen en anekdotes verzameld. De bezoeker proeft, ruikt, hoort, voelt, ziet, herkent en herinnert in de alledaagse voorwerpen deze ontmoetingen.

ZEE

SCHELPEN

LICHT

de gloeilamp

de gloeilamp gaat verdwijnen

Mijn fascinatie voor licht begon met de scene in de film Suspicion van Hitchcock, waar Cary Grant een glas melk op de trap naar boven brengt. De scene is geladen met suspence, alle aandacht gaat naar het glas melk en de twijfel of hij haar gaat vergiftigen.... Hitchcock monteerde een gloeilamp in het glas waardoor de melk leek te stralen.

’Lampen Han’ (Han Veendorp, Den Haag, .. - 1997) verzamelde kapotte gloeilampen en 'tikte' die weer aan: hij draaide de lamp in een vitting en schudde net zolang tot de kapotte gloeidraad weer verbinding maakte en aangloeide. Elke gloeilamp was daarna uniek. Hij bouwde met sigarendoosjes en de aangetikte lampen wonderlijke lichtobjecten die zijn hele huis vulden.

Installatie stek

Rembrandt en licht! De installatie 'De spiegel van Rembrandt ' (2000) is het mijn eerste interactieve project op internet, in het CONTemporary Museum Rembrandt2000, Den Haag - parallel georganiseerd met de overzichtstentoonstelling Rembrandt in het Mauritshuis te Den Haag. Gedurende zijn leven heeft Rembrandt tientallen zelfportretten geschilderd. Hij heeft uren naar zichzelf gekeken in de spiegel. Waar keek hij naar? Specialisten interpreteren al 300 jaar de blik van Rembrandt. IK heb de vraag teruggelegd bij mijn publiek: Waar kijkt ú naar als u in de spiegel kijkt? Gedurende 3 maanden is deze vraag gesteld aan bezoekers van de tentoonstelling of de website. Alle uitspraken zijn geciteerd op de prachtige spiegelende 'leestafel'. Iedereen die wil lezen ziet zichzelf bovendien gespiegeld en ervaart de wisselwerking met het licht van buiten en de wolk van lampen boven de tafel. De tafel raakt helemaal bedekt met een web van citaten. 'KAA CHORZO SAA MBAYA -What you see is not what you get' (citaat uit Kenia)

'Glowing Stone' - installatie uit 'seven rooms' tijdens de tentoonstelling | voorstellingenreeks STONEWATER. Een albastensteen (vaak gebruikt als materiaal voor lampschalen) rust op gloeilampen.

Installatie | tentoonstelling | voorstelling in 7 verschillende kamers (DasArts, Westergasfabriek Amsterdam, 1996). Installatie van 7 hoogtepunten in 7 aparte ruimtes waarbij de rol en ervaring van de toeschouwer centraal staat. De toeschouwer kan de ruimtes apart bezoeken en zelf de voorstelling|tentoonstelling samenstellen. Het is mogelijk alléén met een werk in een ruimte te zijn, of een favoriete ruimte opnieuw te bezoeken. Ism choreograaf Annelie David, danser Sherida Lie, performer Finn Iunker.

| projecten |