| 2006 - 2007 |

| zeevernieuwing | satellieteiland | home |

| print ppt presentatie 'zeevernieuwing', gepresenteerd tijdens STORM van de Satellietgroep, september 2006 |

| print vragenlijst kunstriffen mei 2007 |

| links |
www.satellietgroep.nl

Het concept voor Zeevernieuwing is gepresenteerd tijdens STORM door de Satellietgroep, september 2006.


In de nabije toekomst worden grote klimaat-veranderingen verwacht. Dat betekent voor ons klimaat ondermeer hetere zomers en nattere winters, een stijging van de zeespiegel en tegelijkertijd een daling van de landbodem. Daarmee is te verwachten dat leefvormen op het land en in zee drastisch gaan veranderen. Kunstmatige riffen in zee worden kunstriffen, een onderwaterkunstdepot en tentoonstellingsruimte gebouwd met kunstobjecten; deze kunstriffen stimuleren de ontwikkeling van zeeleven en zeegebruik, en zijn voedingsbodem voor nieuwe kunstvormen en kunstbeleving.De kunstriffen worden onderdeel van het educatieve cultuurprogramma kunstzeesafari’s, dat zich richt op cultuurparticipatie van nieuwe doelgroepen, met als speerpunten sport en kunst, milieu en zee-ecologie.

| ZEEWAARTS DENKEN |
Ter bescherming van het land is een kustuitbreiding voor Zuid-Holland in voorbereiding (zie Kustvisie, Zwakke Schakels, Zandbron ed). In de planvorming valt echter op dat het land en de kuststrook steeds centraal staan terwijl de zee min of meer blanco blijft.
Ik pleit voor zeewaarts denken, waarbij de veranderende processen in zee - na een lange periode van stads-vernieuwing - worden aangegrepen voor zeevernieuwing .

| ZEEVERNIEUWING |
Onder zeevernieuwing versta ik verandering van de kwaliteit van de beleving van de zee door kunst in zee en aan zee door ondermeer:
kunstmatige riffen in zee worden kunstriffen, een onderwaterkunstdepot en tentoonstellingsruimte gebouwd met kunstobjecten; deze kunstriffen stimuleren de ontwikkeling van zeeleven en zeegebruik, en zijn voedingsbodem voor nieuwe kunstvormen en kunstbeleving;
de komst van exotische leefvormen in zee inspireren tot nieuwe zandvormen;
de verbijzondering van de kust als betekenisvolle plek krijgt vorm in nieuwe zandvormen en bouwtechnieken.

| KUNSTRIFFEN |


Met dit voorstel ‘kunstriffen’ wordt weer ruimte voor kunst op het vaste land gecreëerd, er ontstaan nieuwe mogelijkheden voor kunst- en leefvormen in en aan zee, de kust en de zee wordt als plek (locus) verbijzonderd, en het plan genereert een bewuste en selectieve omgang met ons cultureel erfgoed.
Bovendien komt dit plan tegemoet aan mijn gevoel voor vernieuwende traditie, waarbij nieuwe kunst ontstaat en gevoed wordt op en door bestaande kunst.

kunstmatige riffen nu
De zeebodem in de zuidelijke Noordzee is zacht. Met behulp van hard materiaal zoals gezonken schepen of speciaal ontwikkelde bollen met gaten worden kunstmatige riffen op deze zachte zeebodem aangelegd.
Door de aanwezigheid van deze kunstmatige riffen neemt het aantal, de diversiteit en kwaliteit van soorten planten en dieren in zee toe. Vissers en zeeduikers hebben grote interesse in kunstmatige riffen, en er ontstaan betere condities voor surfers.

kunst voor kunstriffen
In dit voorstel voor ‘kunstriffen’ stel ik een herdefiniëring en herpositionering voor van bestaande kunst in de openbare ruimte. Waar monumenten en standbeelden van ruiter te paard aan zeggingskracht en betekenis hebben ingeboet krijgen zij in het concept van ‘kunstriffen’ een nieuwe toekomst. Dat geldt ook voor omstreden beelden als ‘Kabouter Buttplug’.
Beelden in de openbare ruimte pretendeerden tijdloos te zijn en zijn voor de eeuwigheid geplaatst op markante plekken en pleinen. Dit tijdsbeeld is veranderd. Kunst is socialer geworden en de beleving van kunst is democratischer geworden. In opdrachtsituaties wordt de levensduur van nieuwe kunstwerken in de openbare ruimte tegenwoordig vaak beperkt tot 10 jaar.

| KUNSTKLIFFEN |
Objecten en gebouwen aan zee worden sokkels voor wisselende tentoonstellingen.
Bij erg sterke stijging van de zeespiegel worden gebouwen aan zee in de toekomst duikplanken, steigers en launchpads voor kunstzeesafari’s naar de kunstriffen.

| ZANDVORMEN |

exoten in zee inspireren tot nieuwe zandvormen
Aan de kust vormen zandvormen met vaak nostalgische voorstellingen de bouwstenen van een tijdelijke utopie. Nieuwe zandvormen worden geïnspireerd door de klimaatveranderingen en de veranderende betekenis en kwaliteit van zeeleven.

| ZANDVORMEN 2: INVENTED TRADITIONS |

de kust en de zee wordt als plek (locus) verbijzonderd
Zelfbouwen is een basale menselijke behoefte. Op sommige plekken in de wereld is dit uitgegroeid tot indrukwekkende fenomenen waarin de betekenis van een plek tot uitdrukking wordt gebracht, zoals velden met spontaan gestapelde stenen in The Burren, Bretagne of de Himalaya. Aan de Zuid-Hollandse kust wordt een nieuwe cultus van bouwen met zandsteenvormen geïntroduceerd.

| Satellietgroep |
Jacqueline Heerema is mede-initiatiefnemer van kunstprojectontwikkelaar de Satellietgroep. De Satellietgroep streeft naar meer ruimte voor kunst en cultuur aan zee. Vooruitlopend op de kustuitbreiding heeft de Satellietgroep het kunsteiland Satellieteiland voor de kust van Zuid-Holland in januari 2006 in gebruik genomen. In 3 jaar tijd wordt het Satellieteiland gevoed met betekenis.